Κανένας δε διαφωνεί στο γεγονός πως η εργασία είναι απαραίτητη για την επιβίωση αλλά και την κοινωνική καταξίωση και κοινωνικοποίηση …
Οι 12 νοητικές παγίδες των εργασιομανών
Βάζετε την εργασία πάνω από όλα σε σημείο που ζείτε για να δουλεύετε; Ξεφύγετε από τις 12 νοητικές παγίδες που σας εγκλωβίζουν και βελτιώστε τη ζωή σας.
Ίσως έχετε ήδη συνειδητοποιήσει πόσο εύκολο είναι να παρασυρθείτε από εμμονικούς τρόπους σκέψης, που διαστρεβλώνουν τον ρυθμό εργασίας και τις συνήθειές σας. Ο εθισμός στην εργασία συντηρείται από υπερβολικά συμπεράσματα που βγάζετε, πολλά από τα οποία είναι διαστρεβλωμένα. Και εξακολουθείτε να συνάγετε λανθασμένα συμπεράσματα, γιατί πέφτετε στις ίδιες νοητικές παγίδες-άκαμπτους τρόπους σκέψης που σας τυφλώνουν μπροστά στα γεγονότα. Οι περισσότεροι εργασιομανείς δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν κολλήσει σε μια παγίδα που επιδεινώνει τον εθισμό τους. Μόλις αναγνωρίσετε τις παγίδες στις οποίες πέφτετε, θα μπορέσετε να επανέλθετε από τον εμμονικό τρόπο σκέψης. Ακολουθούν 12 νοητικές παγίδες που τροφοδοτούν τον εθισμό στη δουλειά και αφορούν τους εργασιομανείς σε διαφορετικά επίπεδα. Τσεκάρετε όλες τις νοητικές παγίδες που μπορεί να σας επηρεάζουν.
1.Τελειομανία. Πρέπει όλα να είναι τέλεια για να είμαι χαρούμενος και οτιδήποτε κάνω δεν είναι αρκετό.
2. Όλα ή τίποτα. Αν δεν μπορώ να τα κάνω όλα για όλους, τότε είμαι ένα τίποτα. Είμαι ή ο καλύτερος ή ο χειρότερος· δεν υπάρχει ενδιάμεσο.
3. Μεγέθυνση. Νιώθω πάντα αποτυχημένος, γιατί εστιάζω και μεγεθύνω τα ελαττώματά μου και αγνοώ τις επιτυχίες μου.
4. Θολά όρια. Είναι δύσκολο για εμένα να καταλάβω πότε πρέπει να σταματήσω να δουλεύω, πού να βάλω ένα όριο και πότε να πω “όχι” στους άλλους.
5. Ευχαρίστηση των άλλων. Αν κάνω τους άλλους να με συμπαθήσουν, θα αισθανθώ καλύτερα για τον εαυτό μου.
6. Απαισιοδοξία. Η ζωή μου είναι χαοτική, αγχωτική και εκτός ελέγχου. Πρέπει να είμαι σε εγρήγορση γιατί, αν χαλαρώσω, θα με αιφνιδιάσουν.
7. Αδυναμία. Δεν μπορώ να αλλάξω τη ζωή μου. Δεν υπάρχει τίποτα που να μπορώ να κάνω για να αλλάξω το πρόγραμμά μου, για να χαλαρώσω και να ρίξω τους ρυθμούς.
8. Θυματοποίηση. Η οικογένειά μου και ο εργοδότης μου είναι οι λόγοι που δουλεύω τόσο πολύ, είμαι αγχωμένος και εξαντλημένος. Είμαι θύμα μιας απαιτητικής δουλειάς, μιας οικογένειας που με χρειάζεται και μιας κοινωνίας που λέει “πρέπει να τα κάνεις όλα”.
9. Αντίσταση. Η ζωή είναι μία μάχη και πρέπει να παλέψω για να τα καταφέρω, να αντισταθώ σε ό,τι θέλω και να προσπαθήσω να κρατήσω μια ισορροπία.
10. Ευχές. Μακάρι να είχα τα πράγματα τα οποία δεν μπορώ να έχω, γιατί αυτά που έχω δεν έχουν αξία. Μακάρι να άλλαζε η κατάστασή μου, να έριχνα τους ρυθμούς μου και να φρόντιζα καλύτερα τον εαυτό μου.
11. Σοβαρότητα. Το παιχνίδι και η διασκέδαση είναι χάσιμο χρόνου, γιατί πρέπει να γίνουν πολλά πράγματα.
12. Εξωτερικοί παράγοντες. Αν δουλεύω σκληρά και πολύ, θα βρω την ευτυχία και θα αισθάνομαι καλύτερα για τον εαυτό μου. Είναι οι εξωτερικοί παράγοντες που θα καθορίσουν την ευτυχία μου.
Η τελειομανία σας λέει να κάνετε περισσότερα από όσα μπορείτε, μια πράξη που οδηγεί ξανά σε ένα συναίσθημα καταστροφής και αποτυχίας, που στη συνέχεια οδηγεί εκεί από όπου ξεκινήσατε: στο αίσθημα ανεπάρκειας του εαυτού σας.
Σκέφτεστε “όλα ή τίποτα”, βλέπετε δηλαδή τα άκρα, αντί να βλέπετε όλες τις αποχρώσεις. Σκέφτεστε ότι μπορείτε να περάσετε χρόνο μόνο με την οικογένειά σας ή μόνο να δουλεύετε αλλά όχι και τα δύο. Νομίζετε ότι κάτι πάει λάθος με εσάς αν δεν μπορείτε να δώσετε το 100% σας σε κάθε πτυχή της ζωής σας, γιατί πιστεύετε ότι πρέπει να τα κάνετε όλα, διαφορετικά είστε αποτυχημένοι.
Ακόμα και όταν επιτυγχάνετε, η εσωτερική σας φωνή σας λέει ότι αποτύχατε. Η μεγέθυνση πραγματοποιείται όταν το εργασιομανές μυαλό σας λειτουργεί σαν τηλεσκόπιο, τυφλό σε οτιδήποτε αυξάνει την αυτοεκτίμησή σας, που εστιάζει και μεγεθύνει τα αρνητικά. Αυτός ο διαστρεβλωμένος τρόπος σκέψης συχνά ξεκινά με αυστηρούς γονείς στην παιδική ηλικία. Ο τηλεσκοπικός τρόπος σκέψης μεταφέρεται στην ενήλικη ζωή, όπου οι άλλοι σας θεωρούν εξαιρετικούς, αλλά εξακολουθείτε να υποτιμάτε τον εαυτό σας, να παραβλέπετε τα κατορθώματά σας και να εστιάζετε στα ελαττώματά σας.
Όταν τα όρια που τίθενται είναι θολά, αυτό που οι άλλοι θεωρούν υπερβολικό οι εργασιομανείς το θεωρούν φυσιολογικό και αναμενόμενο. Είναι δύσκολο να δείτε ότι κάνετε περισσότερα από όσα μπορείτε, γιατί δεν το συνειδητοποιείτε. Θυσιάζετε τις δικές σας ανάγκες, υποκύπτοντας στις απαιτήσεις των άλλων. Έχετε συνηθίσει τόσο να κάνετε αυτό που περιμένουν οι άλλοι, που δεν ξέρετε τι πραγματικά χρειάζεστε ή θέλετε. Αυτός ο τρόπος σκέψης οδηγεί σε παραμέληση του εαυτού σας, μέχρι να καταλήξετε με burnout ή απογοήτευση εκτός ελέγχου.
Μερικές φορές, αυτό που πιστεύουν οι άλλοι για εσάς γίνεται πιο σημαντικό από ό,τι πιστεύετε εσείς για τον εαυτό σας. Αυτή η τάση να ευχαριστείτε τους άλλους θα σας κάνει αναποφάσιστους και υπερβολικά αγαπητούς. Οι απόψεις σας θα αλλάζουν πολύ εύκολα, θα χάσετε τον αυτοσεβασμό σας και δεν θα ξέρετε τι πραγματικά πιστεύετε αν κάποιος δεν σας πει.
Όταν σας επαινούν οι φίλοι ή οι συνάδελφοι, η απαισιοδοξία σας μειώνει τον έπαινο και εξακολουθείτε να αισθάνεστε ανάξιοι και ανίκανοι. Ασυνείδητα φιλτράρετε τις θετικές πλευρές της ζωής σας, επιτρέποντας μόνο στις αρνητικές πλευρές να επικρατήσουν. Αυτή η κακή συνήθεια, να επιλέγετε τα αρνητικά αντί για τα θετικά, στο τέλος σας κάνει να πιστεύετε ότι τα πάντα είναι αρνητικά. Νομίζετε ότι ζείτε σε έναν κόσμο, όπου αργά ή γρήγορα τα χειρότερα θα συμβούν. Στον πυρήνα αυτού του φόβου βρίσκεται η ντροπή. Όσο επιτυχημένοι και αν είστε στον έξω κόσμο, αποδίδετε την επιτυχία σας στην τύχη και πιστεύετε ότι είναι θέμα χρόνου μέχρι να έλθει η αποτυχία. Ο φόβος σας για την αποτυχία μπορεί να γίνει αυτοεκπληρούμενη προφητεία, με αποτέλεσμα να σαμποτάρετε τη δική σας επιτυχία.
Πολλοί εργασιομανείς αισθάνονται αβοήθητοι και ανίκανοι να αλλάξουν τη ζωή τους. Όταν σκέφτεστε ότι είστε αδύναμοι, νομίζετε ότι η ζωή σας διαμορφώνεται από έναν πιεστικό τρόπο ζωής, από όσα καταφέρνετε και πόσους επαίνους λαμβάνετε. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εξωτερικεύετε τις ευθύνες σας και να κατηγορείτε άλλους ανθρώπους και καταστάσεις για τα προβλήματά σας -τη δουλειά, την οικογένεια ή την οικονομία.
Πιστεύοντας ότι τα προβλήματα και οι λύσεις είναι έξω από εσάς, καταλήγετε να θυματοποιείστε. Χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας ως θύμα, κατηγορώντας τους εξωτερικούς παράγοντες, όπως τη μείωση του προσωπικού, την ανελέητη οικονομία, ένα ανυπόφορο αφεντικό ή την ανάγκη να στηρίξετε την οικογένεια. Μία κοινή μορφή άρνησης είναι ο μύθος του μεσσία -”Αγάπη μου, τα κάνω όλα για εσένα και τα παιδιά”- κάτι στο οποίο ο σύζυγος ή η σύζυγος δεν μπορεί να απαντήσει κάτι. Όσο πιο θύμα νιώθετε, τόσο πιο μεγάλη απογοήτευση δημιουργείται και εκφράζεται μέσω πικρίας και κυνισμού για έναν τρόπο ζωής στον οποίον νιώθετε παγιδευμένοι.
Η αντίσταση σας κάνει να αντιμετωπίζετε τη ζωή ως μια μάχη. Οργανώνετε τη ζωή σας αναλαμβάνοντας πολλές δουλειές και καθήκοντα, πιέζοντας τον εαυτό σας πέρα από τα ανθρώπινα όρια. Αποφασισμένοι να τα κάνετε όλα, εγκλωβίζετε τον εαυτό σας σε έναν τρόπο ζωής που δεν έχει ευελιξία και αυθορμητισμό. Καθώς παραιτείστε από τη χαλάρωση και την ηρεμία, παλεύετε πιο σκληρά για να είστε τέλειοι, προσπαθώντας να χωρέσετε σε 24 ώρες τις δουλειές 48 ωρών. Απελπίζεστε όταν υπάρχει κίνηση στον δρόμο ή ενοχλείστε όταν οι άνθρωποι κινούνται πολύ αργά.
Το εργασιομανές μυαλό σας σας οδηγεί σε έναν τρόπο σκέψης που εστιάζει στις ευχές για κάτι ή κάποιον για να νιώθετε πιο ολοκληρωμένοι. Θέλετε αυτό που δεν μπορείτε να έχετε ή αγνοείτε αυτό που έχετε ήδη, απλώς επειδή το έχετε. Η συγκέντρωση σε ό,τι σας λείπει σας κάνει να αισθάνεστε άδειοι και ανικανοποίητοι, κάτι που σας ενθαρρύνει να δουλεύετε περισσότερο για να γεμίσετε τις τρύπες.
Η σοβαρότητα σας λέει ότι η ζωή σας είναι κυρίως μάχη και αποφασιστικότητα, ότι η διασκέδαση και η χαρά είναι ταμπού. Αυτή η άκαμπτη πεποίθηση σας οδηγεί να βλέπετε τη ζωή σαν επιχείρηση και σας στερεί το γέλιο και την πιο ευχάριστη πλευρά των πραγμάτων. Ίσως δεν είχατε την ευκαιρία να βιώσετε την παιδική ανεμελιά και έπρεπε να μεγαλώσετε απότομα. Αντιμετωπίζετε το γέλιο και τη χαρά με περιφρόνηση, γιατί έρχονται σε αντίθεση με τον στόχο σας να ολοκληρώσετε τη δουλειά. Νομίζετε ότι η ξεκούραση είναι χάσιμο χρόνου και θεωρείτε τους ανθρώπους που σπαταλούν χρόνο παίζοντας και διασκεδάζοντας ανόητους και άμυαλους.
Το ότι περιμένετε τους εξωτερικούς παράγοντες για να αισθανθείτε καλά με τον εαυτό σας αντικατοπτρίζεται στην ανάγκη να έχετε συνεχώς απόδειξη της δουλειάς σας. Η αξία σας σχετίζεται με τι μπορείτε να κάνετε και όχι με το πώς αισθάνεστε. Όσο περισσότερο παράγετε, τόσο καλύτερα αισθάνεστε, γιατί τόσο περισσότερο αξίζετε.. Αναζητάτε έξω από τον εαυτό σας την αυτοεκτίμηση και αξιολογείτε περισσότερο ό,τι κατορθώνετε και ό,τι λένε ή κάνουν οι άλλοι σχετικά με τα κατορθώματά σας από ό,τι τις έμφυτες προσωπικές σας απόψεις και τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά .
